Fotografieproject herbarium De Bastei

In de afgelopen weken hebben zeven collectiemedewerkers met veel plezier geholpen het herbarium van De Bastei te fotograferen. Een professionele collectiefotograaf had de opdracht gekregen om de foto’s te maken. Hij deed dat met zijn zelfgemaakte, verrijdbare studio en het werk vond plaats in ons collectiedepot aan de Derde Walstraat. De nabewerking zal nog enige maanden duren. Daarna komen de foto's beschikbaar voor allerhande toepassingen.

Het herbarium van De Bastei (NMNL) omvat 12.239 genummerde vellen met gedroogde planten. Dit is het digitaal geregistreerde deel van het herbarium dat volgens plantenfamilie, -geslacht en soort ligt opgeborgen in 216 gesloten dozen. De dozen staan opgeslagen op schappen in een hoog rek in de collectieruimte. Het herbarium moest doos voor doos en vel voor vel worden gefotografeerd. Van de zeven collectiemedewerkers waren er per dagdeel vijf aan het werk: een dozenbaas haalde de dozen uit het rek, leegde ze en bracht ze na de fotografie weer terug. Aan de aanvoerkant haalde een uitpakker het herbariumvel uit de omslagen en gaf het door aan de aangever die het aan de fotograaf gaf. Aan de afvoerkant kreeg een aanpakker het gefotografeerde vel van de fotograaf aangereikt en gaf het door aan de inpakker die het vel weer in de omslagen deed en in de juiste volgorde terug in de doos. De breekbaarheid van de gedroogde planten vergde vloeiende bewegingen en een voorzichtige behandeling van de vellen.

Een punt van aandacht was het behouden van de alfabetische volgorde van de vellen in de dozen voor en na het nemen van de foto. Om de goede volgorde in de dozen te handhaven moest de dozenbaas bij het legen de vellen eerst ompakken voordat ze werden aangereikt. Een kleinigheid misschien, maar heel vervelend als een bepaalde plant later niet meer is terug te vinden omdat hij van zijn plek is geraakt.

Het maken van digitale collectiefoto's heeft diverse redenen. Ten eerste willen we onze objecten en collecties voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk maken. De gemaakte foto’s zijn bijzonder gedetailleerd en te gebruiken voor (online) publicaties zoals onze eigen website, CollectieGelderland en GBIF (Global Biodiversity Information Facility). GBIF is een internationaal netwerk dat collecties van natuurhistorische musea toegankelijk maakt voor onderzoekers wereldwijd. De foto's kunnen ook een origineel object vervangen als dat, zoals een herbariumcollectie, te kwetsbaar is om in De Bastei tentoon te stellen.

De zeven collectiemedewerkers en de fotograaf hebben de klus geklaard van begin oktober tot en met de eerste week van november: elke dinsdag en woensdag, negen volle dagen in ruim een maand. De uitvoering was projectmatig: projectplan, begroting, offerte, opdracht aan fotograaf, uitvoering. Het was vaak aanpoten, maar alles liep gesmeerd. Het Mondriaan Fonds droeg bij aan de kosten.

Het projectteam bestond uit: Daphne Niehoff, Gerard Dirkse, Sophie Hochstenbach, Sita van Hoorn, Jan-Willem Koolen, Sarah de Jong, Ruby van IJzeren en fotograaf Hans Wijninga.

Fotografieproject herbarium De Bastei