Operatie Steenbreek op 'hitte-excursie'

De Nijmeegse binnenstad, donderdagmiddag, op het heetste moment van deze week. We lopen over de Hoogstraat, die onlangs samen met de Voerweg opnieuw is ingericht. Met veel bestrating en hier en daar wat groen.

Dit artikel verscheen op 26-08-2022 in De Gelderlander

Per saldo is de hoeveelheid plaveisel hier volgens de gemeente Nijmegen afgenomen, maar menigeen ervaart deze plek als zeer stenig. Een perfecte plek als start van onze hitte-excursie, vinden Ingrid Kerkvliet en Robin Kop van Operatie Steenbreek, het project waarmee Nijmegenaren worden gestimuleerd stenen te vervangen door planten. Ze hebben een infrarood-thermometer (een soort warmtecamera) geleend om de stralingswarmte op diverse plekken in het stadscentrum te kunnen meten.

Zonovergoten plantsoentje

Robin Kop richt het apparaatje op stenen, plantjes en ruwe aarde, zowel in volle zon als in halve en hele schaduw. ,,Ongelooflijk, wat een verschillen”, zegt ze als ze de stralingswarmte perfect kan zien, in kleuren en cijfers.
De bestrating in volle zon meet 45 graden, de struiken in het zonovergoten plantsoentje slechts 36 graden. Maar de onbedekte aarde tussen de planten spant de kroon met 49 graden.
Het enkele boompje op het plein, met een dun bladerdek, biedt enige schaduw (35 graden) maar onder de schaduwrijke parasols van de cafés is het een stuk beter toeven, met 28 graden. Zoiets zou een fikse boom met een gezonde kroon ook kunnen bewerkstelligen.

Werkt dat nou, groen in plaats van stenen als middel tegen de hittestress? Dat is de vraag waarmee we op pad zijn gegaan. Voor het antwoord meten we vooral in volle zon. In de Burchtstraat ontdekt Kop een eigenwijs kruipplantje dat zich tussen de voegen van de bestrating heeft genesteld, zo’n stugge overlever. ,,De straatstenen zijn 45 graden, het plantje 40”, ziet ze als opmerkelijk resultaat.

Klimplanten

Maar hoe zit het met woningen? Daarvoor zetten we via de Grotestraat koers naar de Benedenstad. Eén kant van de straat staat vol in de zon, hier en daar slingert een klimplant tegen de gevel omhoog of is een bescheiden bloemperkje aangelegd. Elke meting geeft al snel minimaal 6 graden verschil tussen steen en groen.

Bij het pand op de hoek van de Nonnenstraat met de Priemstraat is een deel van de gevel weelderig begroeid met een uitbundige blauwe regen. Een ander deel is kale steen dat in de zon staat te bakken. 35 tegen 45 graden, 10 graden verschil, zo toont het apparaat. Kerkvliet: ,,Dat is dus allemaal warmte die tot in je slaapkamer terugkaatst.”