Topaasstraat schitterend groen

Bewoner Willem Willems nam tijdens de feestelijke opening van de Topaasstraat spontaan het woord en vroeg om een applaus voor ‘de geweldige manier waarop gemeente Nijmegen, Dusseldorp en Lentekracht hebben gecommuniceerd’ met de bewoners uit de straat. Hiermee vatte hij de tevredenheid van zijn straatgenoten treffend samen: zij zijn blij met het proces én resultaat van de herinrichting van de straat (het deel tussen de Winkelsteegseweg en de Grootstalselaan).

Het straatfeestje op dinsdag 4 juli, waarbij bewoners gezamenlijk het openingslint doorknipten, was het sluitstuk van een proces dat al in januari 2021 van start ging. Bram Lamberts van Lentekracht en team Operatie Steenbreek begeleidde dit: “We hebben vanaf het begin af aan de bedoeling gehad er een project van iedereen van te maken.”

Dat begon met een (door corona) digitale bewonersavond om de ambities van de gemeente te delen: betere wateropvang, meer groen, hergebruik van materialen en samenwerking met bewoners. Tijdens een tweede bewonersavond konden de bewoners hun ideeën over de herinrichting weergeven op kaartjes, in aanwezigheid van een stedenbouwkundige. Deze tekende alle wensen van de inwoners op. Met deze informatie is een voorlopig ontwerp gemaakt. Daarna heeft het project een tijdje stil gelegen, doordat er een grootonderhoud van Liander in de straat tussendoor kwam. Bram: “Zo’n driekwart jaar later hebben we het project en het overleg met de bewoners weer opgepakt en het voorlopige ontwerp met hen besproken.”

Aan de keukentafel
Voor het beoogde groen in de straat is een aparte groensessie georganiseerd. Gewoon bij een van de bewoners thuis, aan de keukentafel. Bewoners konden ter plekke suggesties en aanvullingen geven op de schets van de groenadviseur.
In juni 2022 was het definitieve ontwerp klaar. Tijdens een bijeenkomst buiten op straat is dit aan de bewoners gepresenteerd. Met ijscoman erbij, die nu ook weer van de partij is. “Het voelde als een straatfeest, aldus bewoner Willem. “Net als vandaag.”

Vergroening

Willem woont hier al 42 jaar en heeft zich, samen met zijn vrouw, altijd ingezet voor de wijk. “Dit is een fijne straat, waar jong en oud goed samengaat. Er is veel sociaal contact, mensen maken regelmatig een praatje en bekommeren zich om elkaar. Dat heb ik gemerkt, toen afgelopen jaar mijn vrouw overleed.”

Willem is bijzonder blij met de vergroening van de straat. En hij vindt de (her)gebruikte klinkers heel mooi. Het is handwerk en zo oogt het ook. Speciale wensen voor de invulling van het groen had hij niet, alleen dat het groener moest worden in de straat. ”Net als in mijn tuin.”

Direct contact

Bewoonster Hanna is ook heel blij met het resultaat: “Ik heb een jong gezin, mijn kinderen spelen veel en graag op straat. Dat kan nu veel veiliger, door de manier waarop de straat is ingericht. Bovendien vond ik het heel leuk dat we hierover mochten meedenken. De verduurzaming vind ik belangrijk, dat doen we ook met ons huis. Heel fijn ook dat er steeds direct contact mogelijk was met De Bastei. Als we vragen hadden, konden we deze rechtstreeks mailen. En we kregen daar altijd snel antwoord op.”

Participatie
Steeds vaker kiest gemeente Nijmegen voor deze vernieuwende manier van werken, waarbij de aannemer aan de slag gaat op basis van een aantal eisen vanuit de gemeente. En daarbij de bewoners intensief betrekt. Opzichter Martijn Remers: “Deze straat leende zich om meerdere redenen goed voor een dergelijke aanpak; er is hier geen doorgaand verkeer doordat ie aan één kant is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Ook was er een concrete aanleiding voor de herinrichting, omdat het riool aan vervanging toe was en het oude asfalt flink beschadigd was.”

Ook Koen Ribbers en Maarten van Swigchem van aannemer Dusseldorp hebben ervaren dat de participatie goed werkt in de Topaasstraat. ”Je merkt dat bewoners echt meer betrokken zijn bij de uitvoering. We kregen vragen als: hoe gaat het eruit zien, wanneer gaan jullie aan het werk bij mij voor de deur? Mensen volgden het op de voet.”

Prestatiekaart

Onder het genot van een ijsje en een drankje konden de bewoners op de prestatiekaart zien wat er in de straat is bereikt aan verduurzaming én samenwerking:

• Er is ruim een kwart (974m2) méér groen door uitbreiding van boomspiegels en extra groenvakken. Zieke bomen worden vervangen door 21 nieuwe verschillende soorten bomen. Deze worden, samen met heesters, in het najaar aangeplant. Om tot die tijd ook al van groen in de straat te kunnen genieten, is er een eenseizoens-bloemenmengsel ingezaaid;
• Op 3500m2 is hergebruikt straatmateriaal toegepast. Waaronder 100 procent hergebruikte klinkers uit Zeeland;
• Ook - ongeveer - 3500m2 aan straat en dakoppervlak is afgekoppeld van het riool. Regenwater stroomt hierdoor niet meer het riool in, maar naar tuinen of wordt ondergronds opgevangen. Dat is goed voor de natuur, milieu en riool;
• Door groene versmallingen in de rijbaan is er minder verharding in de straat en kan er minder makkelijk hard worden gereden;
• Meer dan 94 procent van de bewoners is bereikt en meer dan 60 procent is betrokken geweest bij het project.